Jonah en Anthony worstelen met de nodige problematiek: autisme, angst, ADHD, agressie… Een baan bij een reguliere werkgever was voor hen daarom geen optie. Allebei hebben ze nu een beschutte werkplek bij WVS, waar ze onder begeleiding van Gert-Jan van Eekelen in de groenvoorziening werken. “Als ik het vergelijk met een jaar geleden zitten hier twee heel andere jongens.”
Gas erop
Anthony vertelt: “Toen ik hier pas werkte was ik heel stil. Ik moest echt loskomen en mijn plek vinden. Dat was in het begin wel moeilijk.” Hij komt namelijk uit het reguliere werkveld, waardoor hij werkdruk en verantwoordelijkheid gewend is. Maar juist daardoor liep hij vast. “Bij een normaal bedrijf zitten ze continu achter je vodden. Bij mijn vorige werkgever ervaarde ik te weinig begeleiding en voelde ik me aan mijn lot overgelaten.” Anthony belandde in de ziektewet. Maar hij was vastberaden het daar niet bij te laten zitten. Via UWV kon hij bij WVS starten op een beschutte werkplek. Beschut werken is werken onder aangepaste omstandigheden en met extra begeleiding. “Ik ben gewend dat het gas erop staat, maar dat is hier wel anders. Bij WVS krijg ik meer ruimte en tijd.” Anthony heeft een Indicatie beschut werk gekregen toen hij nog op school zat. Hij had een leerachterstand en moeite met leren. Daarnaast kampt hij met een vorm van autisme.
Kansloos
Datzelfde geldt voor Jonah. Daarnaast heeft hij last van dwang- en angststoornissen. “Ik worstel elke dag om mezelf in controle te houden en stabiel te zijn. Je kunt het vergelijken met iemand die een drugsverslaving heeft,” legt Jonah uit. Op school had hij veel problemen. “Het was kansloos,” geeft Jonah toe. “Ik was alleen maar aan het klooien en werd de hele tijd geschorst. Ook thuis was het onrustig. Ik gooide overal met de pet naar en werd snel agressief.” Op school blijven was geen optie, dus ging hij, onder begeleiding van een jobcoach, stagelopen. Toen dat ophield, kwam hij bij WVS uit. “Ik heb het hier naar mijn zin. Ik heb leuke collega’s met wie ik goed kan werken. De begeleiding is ook fijn. Gert-Jan hoeft bij wijze van spreken alleen maar naar mij te knipogen en ik weet al wat ik moet doen. We zijn na anderhalf jaar heel goed op elkaar ingespeeld.”
Kippenvel
Gert-Jan, meewerkend voorman, beaamt dat. “In het begin week hij niet van mijn zijde af, die eerste paar weken. We hebben toen veel gepraat. En ook gelachen natuurlijk! Dat kweekt wel een band.” Terugkijkend op die tijd zegt Gert-Jan: “Ik heb Jonah erg zien groeien als mens. Heel erg veel. Niet alleen op z’n werk, maar ook thuis. En ik vind dat belangrijk.” Hij vervolgt: “Een dag duurt 24 uur, en is niet voorbij als je om half 5 naar huis gaat. Ik heb contact met zijn moeder en die heeft aangegeven dat het een heel andere jongen is geworden sinds dat hij bij WVS werkt. Dat vind ik mooi.” Gert-Jan laat zichtbaar ontroert het kippenvel op zijn arm zien. “Daar doe je het voor.”
Afremmen
Ook Anthony heeft een grote ontwikkeling doorgemaakt. “Mijn valkuil is dat ik af en toe te snel wil gaan en te veel wil doen. Als Jonah of Dylan, mijn andere collega, een slechte dag heeft, dan trek ik alles naar me toe en ga ik twee keer zo hard.” Gert-Jan moet hem dus afremmen. “Dat doe ik door één voor één taken aan te dragen en deze goed af te bakenen. Dat het duidelijk is. En niet te veel, maar precies genoeg.” En dat gaat goed. Zelfs zo goed, dat er voor Anthony een bus is geregeld, zodat hij samen met Jonah en Dylan op pad kan voor opdrachten. “Dat is een hele verantwoordelijkheid, niet alleen over de bus maar ook over die andere jongens,” vertelt Gert-Jan, “maar dat gaat goed en ze doen het geweldig met z’n drieën.”
Vrienden
Hoe het komt dat Jonah en Anthony het zo goed doen, komt volgens hem omdat ze zich op hun gemak voelen. “Werknemersvaardigheden, regels nakomen, motivatie en respect zijn uiteraard belangrijk om bij te brengen. Maar ik hecht evenveel waarde aan het welzijn van die jongens. Ik zie het als mijn taak om te werken aan het vertrouwen van die jongens. En ervoor te zorgen dat ze bewust en onbewust groeien als mens.” Gert-Jan heeft daarin een eigen werkwijze: “Ik doe veel met zelfreflectie; ik stel provocerende vragen en daag uit.” Wel houdt hij het laagdrempelig. “Ik ga niet tegenover ze zitten, ik ga er naast zitten. En ze mogen mij altijd bellen. In de avond, in het weekend. Zelfs als ik op vakantie ben. Wat er ook is: ik ben er voor ze in goede tijden en in slechte tijden.” Er is een groepsapp in het leven geroepen en de jongens gaan ook buiten werktijd met elkaar om. Jonah: “Ik vind het leuk om wat met Anthony en Dylan te doen. Naar de bioscoop of naar een partyfeest.” Toch is het volgens Gert-Jan niet allemaal rozengeur en maneschijn. “Ze krijgen ook op hun donder van mij, als dat nodig is. Ik ben wel duidelijk in wat er moet gebeuren. Als de bus donderdagavond niet schoon is, dan moeten ze op hun vrije dag terugkomen. Maar hij is altijd schoon hoor!” lacht Gert-Jan.
Degelijke gasten
Ook de uitvoerders zijn blij met Jonah en Anthony. Uitvoerder Rini Huybregts schuift aan: “Ik vind ook dat ze ontzettend zijn gegroeid. Ik zie twee jongens die hier onzeker binnenkwamen, nu zekerder zijn, hun mening durven te geven, eigen inzicht hebben en hun werk optimaal uitvoeren. Tja, eigenlijk alles wat we maar kunnen wensen. Het zijn degelijke gasten, op wie ik erg trots op ben.” Anthony is zelf ook trots. “Ik merk dat ik heel erg vooruit ben gegaan. Ik voel me op m’n gemak. Het is gewoon goed.” Jonah is het daarmee eens. “Maar,” zegt hij, “ik zou uiteindelijk wel wat zelfstandiger willen werken, zodat ik geen begeleiding meer nodig heb. Wel binnen WVS natuurlijk!”
Stap voor stap
Ook Anthony is nog niet uitontwikkeld. “Ik ben nu bezig met de AB-cursus, dat gaat over plantenkennis en vakvaardigheden. Ik scoor gemiddeld een 8, dus de leraar heeft me aangeraden hierna de BB-cursus te gaan doen, dat is het vervolg.” Hoewel Gert-Jan dit alleen maar toejuicht, is hij ook voorzichtig: “Alles stap voor stap. We groeien ergens naartoe, maar hoe lang het duurt is niet belangrijk. En er zit groei in, dus dan is het goed hè! Ons uiteindelijke doel is dat Feyenoord kampioen wordt,” grapt hij. Wat serieuzer besluit hij: “Aan het einde van de dag gaan we allemaal blij naar huis. De jongens, de uitvoerders en ik.”